شترمرغ در ایران و جهان (منبع یکی از روزنامه های داخلی)

شترمرغ این پرنده ماقبل تاریخ، از اواسط قرن نوزدهم میلادی، وارد تجارت جهانی شد. آفریقا که سرزمین اصلی پرورش و تولید شترمرغ است، در حال حاضر بزرگ‌‌ترین صادرکننده این پرنده و گوشت، پوست و پر آن نیز هست. در این قاره سیاه، 600هزار مزرعه شترمرغ عمدتا در مناطق کپ غربی و کپ شرقی وجود دارد. با این حال در ده‌های گذشته، تب پرورش شترمرغ، آمریکا، اروپا و آسیا را هم در برگرفته است. گوشت  این پرنده اسطوره‌ای، طعم و مزه‌ای دارد که به مذاق همه خوش می‌آید، هزینه‌های نگهداری و تغذیه آن هم نسبتا پایین است، مثلا یک ششم گاو غذا می‌خورد و 15 برابر آن بازدهی گوشتی دارد. کلسترول، چربی و کالری گوشت آن هم از گوشت گوساله و مرغ کم‌تر است.

 بنابراین اگرتجارت جهانی شترمرغ روز به روز داغ‌تر می‌شود و در حال حاضر به 2/1میلیارد دلار (سالانه) رسیده است تعجب نکنید. البته سرعت صادرات شترمرغ به پای سرعت دوندگی آن نمی‌رسد. این دومین حیوان سریع در دنیا، ساعتی 80 کیلومتر می‌دود که تقریبا یک رکورد دست نیافتنی است.

 شاید همین ویژگی شترمرغ است که به پوستش هم سرایت کرده و کفش‌هایی به زیبایی راه رفتن از آن ساخته می‌شود.

 این شترمرغ ها  هم سرخود را در شن فروبرده اند!

 در 1860 بازار پر شترمرغ در آفریقای جنوبی رونق داشت و تقریبا همان زمان به اروپا و آمریکای شمالی هم کشیده شد. با شروع جنگ جهانی اول، تجارت پر شترمرغ هم آسیب دید. زمان گذشت و به جنگ جهانی دوم رسید. پس از جنگ جهانی دوم، پوست و گوشت شترمرغ بار دیگر به موضوعی تجاری تبدیل شد و این بار استرالیایی‌ها گوی رقابت را از آفریقایی‌ها ربودند. امروزه در دنیا 2میلیون شترمرغ یافت می‌شود که بیش از 10هزار قطعه آن در ایران خودمان جاخوش کرده‌اند.

 طی دهه گذشته، چند کشور آسیایی به صف تولید و پرورش شترمرغ پیوسته‌اند، امارات، ایران، عربستان و به طور مشخص چین‌که پیش‌بینی می‌شود،  چین بازار آینده شترمرغ در جهان باشد.صنعت شترمرغ در ایران به عنوان صنعتی جدید در اقتصاد ایران راه خود را پیدا کرده است و با توجه به وضعیت فعلی و حجم تولید و صادرات شترمرغ در مزارع ما می‌توانیم با حمایت‌های دولتی به عنوان اهرمی اقتصادی در سازمان تجارتی جهانی (WTO) از این محصول استفاده کنیم. ایران در حال حاضر رقیبی جدی برای دیگر رقبای جهانی خود در این صنعت محسوب می‌شود و در آینده نزدیک جزو کشورهای صاحب نام تولیدکننده شترمرغ خواهد شد.

 صنعت پرورش شترمرغ از سال 1374 در ایران مجوز فعالیت گرفت و از سال 1378 وارداتش به کشور آزاد شد.

  هر صنعت نوپایی که وارد کشوری می‌شود  نیاز به تحقیقات اولیه در این زمینه دارد. به طور نمونه، چین همزمان با ایران پرورش شترمرغ را آغاز کرد در حالی که در یک برهه 10ساله پیش از آن تحقیقات خود را انجام داده بود و با ظرفیت بالا واردات این پرنده را آغاز کرد، اما در ایران هم زمان با واردات، تحقیقات و تولید آن شروع شد. چین‌سالانه 100000قطعه شترمرغ تولید می‌کند در صورتی که ما در ایران تولید آنچنان نداریم و همچنان وارد می‌کنیم. قفل این صنعت 10سال پیش در ایران باز شده ولی هنوز گوشت شترمرغ در بازار موجود نیست که دلیل اصلی‌اش همین موضوع هم زمانی ورود و تولید آن در کشور است.

  با توضیح این که در حال  حاضر تولیدات شترمرغ گوشتی وارد بازار نمی‌شود،  در سال78، تعداد  مزارع پرورش شترمرغ در کشور بسیار کم بود با این  حال پس از گذشت 8سال این تعداد به 150واحد رسیده است و تمرکز این مزارع در استان‌های تهران، اصفهان، مرکزی و خراسان رضوی است که بیشتر به صورت سنتی اداره می‌شوند.

یک مزرعه پرورش شتر مرغ در آفریقای جنوبی‌

 پیش‌بینی می‌کنیم که در پایان برنامه چهارم توسعه حدود 5تا 6هزار شترمرغ مولد  داشته باشیم که در آن صورت سالانه 100هزار شترمرغ پرواری تولید شده و روانه کشتارگاه و بازار مصرف می‌شود.

در همین حال نگران این موضوع است که نکند صنعت شترمرغ هم در ایران به سرنوشت صنعت گاوداری دچار شود.

.

 بازار شترمرغ در ایران فعلا در مرحله تولید و تکثیر است و فاز نهایی آن که صادرات و مصرف است از سال‌های آینده آغاز می‌شود.

 البته کارگزار این صنعت در ایران بخش خصوصی است. شترمرغداران با سرمایه خودشان کار را شروع کرده‌اند و بی‌ آنکه تسهیلاتی از دولت بگیرند، همچنان مشغول‌اند. شاید بعدها که گوشت شترمرغ، سفره مردم را رنگین کرد، مسوولان از مزیت‌های این منبع انرژی باخبر شوند.

 در حال حاضر اروپایی‌ها بیشترین متقاضیان گوشت شترمرغ‌اند و حدود 70درصد صادرات شترمرغ آفریقا را جذب می‌کنند. ژاپنی‌ها هم خواهان پوست شترمرغ هستند چون روش‌های صنعتی‌سازی آن را می‌دانند. کفش چرمی ژاپنی با نشان شترمرغ را حتما دیده‌اید.

 سرانه مصرف گوشت شترمرغ در ایران در حال حاضر 50گرم است(!) در حالی که سرانه گوشت قرمز 16 تا 17کیلوگرم است. هر دو سرانه پایین است. اما این کجا و آن کجا! با این حال قیمت هر کیلو گوشت شترمرغ حتی در صورت تولید انبوه حدود 2هزار تومان گران‌تر از گوشت قرمز (گاو و گوسفند و...) خواهد بود که البته ارزش آن را دارد.